Doorbraak in verklaring resultaten teugeldrukmeter in de hippische sport.
In de hippische sport wordt voortdurend gezocht naar nieuwe inzichten die zowel het rijden op zich als het welzijn van het paard ondersteunen. Eén van die innovatieve methoden is de teugeldrukmeter. In de samenwerking tussen ruiter en paard is sprake van een continue afwisseling van verzameling en aanleuning. De teugeldrukmeter meet in Newton de kracht die de ruiter via de teugels op de mond van het paard uitoefent als een afwisseling van toppen (in de verzameling) en dalen (in de aanleuning).
Opvallend in de metingen is dat er niet alleen relevante verschillen in teugeldruk worden geconstateerd tussen ruiters in de toppen en dalen, maar ook binnen de ruiter in de druk die hij of zij op de rechte stukken met de linker- en rechterteugel uitoefent. Van deze verschillen was al wel duidelijk dat ze door de ruiter worden bepaald en dat het niveau van de ruiter niet de daarvoor bepalende factor is. Echter de zoektocht naar wat wel de verklarende factoren zijn,
bleef langere tijd zonder resultaat.
Een opening ontstond toen Menke Steenbergen, dierenarts en ontwikkelaar van de teugeldrukmeter, via de Koninklijke Nederlandse Hippische Sportbond (KNHS) in contact kwam met de ActionType Academy. Een via de Hogeschool Van Hall – Larenstein geïnitieerd en door de studentes Imke Leemans en Maika Willemsen uitgevoerd onderzoek naar de relatie tussen teugeldruk en het actiontype profiel van de ruiter zorgde voor een richtinggevende doorbraak.
Daartoe werd de teugeldruk gedurende een vaste proef voor zestien ruiters gemeten en werden de ruiters motorisch op hun actiontype profiel getest.
Een koppeling van de resultaten met de relevante ActionType-dimensies leverde op dat er een significante relatie is gevonden:
- tussen een hoge maximale teugeldruk en ruiters waarbij de grove motoriek voor de
fijne motoriek gaat (ruiters met de motoriekstijlen SF en NF), hetgeen duidt op een
grotere inzet van de grote lichaamsspieren in de verzameling van het paard; - tussen een hoge minimale teugeldruk en ruiters met een voorkeur voor introversie (I),
hetgeen duidt op een grotere alertheid in de aanleuning; - tussen het verschil in gemiddelde teugeldruk uitgeoefend met de linker- en rechterteugel
met de zogenoemde dominante schouder.
De dominante schouder is één van de meest recente inzichten binnen de ActionType Benadering (ATB). Er blijkt een verband te bestaan tussen de richting waarin informatie in de hersenen wordt verwerkt en de schouderpositie. Dit correspondeert met een lichte verwringing op schouderniveau, zodanig dat voor clockwise profielen de rechterschouder iets naar voren is gepositioneerd en voor counterclockwise profielen is dat de linkerschouder. Deze motorische dimensie staat los van het rechts of linkshandig zijn van de ruiter! Het is van kenmerkende betekenis voor acties en techniekvorming in allerlei takken van sport. Denk daarbij aan de lengte van de voorbereiding, de actie op de bal en de follow through in sporten als volleybal, tennis, tafeltennis, hockey, honkbal, cricket en voetbal, de lengte van de voor- en achterzwaai van de linker en rechterarm in het hardlopen of aan de favoriete passeerrichting in veldsporten als voetbal, hockey en basketbal.
De betekenis in de paardensport is dat een ruiter met een dominante rechterschouder die schouder iets naar voren moet hebben ‘geknikt’ om zijn of haar natuurlijke coördinatie te kunnen handhaven. Met andere woorden de trekbeweging aan de teugels is aan de rechterkant beperkt en zal daardoor in sterkere mate aan de linkerkant plaatsvinden. Het omgekeerde geldt voor ruiters met een dominante linkerschouder. Het principe van de dominante schouder blijkt te corresponderen met de gemeten verschillen in teugeldruk tussen linker- en rechterteugel.
Met name door het beperkte aantal combinaties (zestien ruiters en hun paard) dient het onderzoek te worden gezien als een richtinggevende pilotstudie. De gevonden resultaten zijn zo bijzonder dat de studie is genomineerd voor een mondelinge presentatie tijdens de International Society for Equitation Science Conference. Deze wordt in juni van dit jaar in het Franse Saumur georganiseerd. In de planning is opgenomen dat er volgend jaar een verbreding en verdere verdieping van het onderzoek plaats zal vinden. Hierbij worden ook de consequenties voor het leveren van individueel maatwerk op basis van de verschillende actiontype profielen
in het trainen en coachen meegenomen. Dit is waar het uiteindelijk in elke sport om gaat.
ActionType Academy©